Architektoniczny patchwork
Zespół mieszkalno-usługowy przy placu Grunwaldzkim, 1969-75 (projekt 1963-69), fot. Stefan Arczyński, 1977, zbiory: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Gdy zaczęłam realizować budynki przy pl. Grunwaldzkim, na wprost Politechniki – wiedziałam, że podstawa jest nie do obalenia: trzeba dzisiaj znaleźć jakieś wyjście, aby prefabrykowane elementy mogły stworzyć formę niebanalną, niestandardową. Skoro nie stać nas jeszcze na to, byśmy mogli modelować indywidualnie każdy budynek mieszkalny – spróbujmy układać kompozycje „rzeźbiarskie” z gotowych, seryjnie powielanych elementów. Beton może być doskonałym tworzywem rzeźbiarskim.
Jadwiga Grabowska-Hawrylak, 1974
Wystawa Patchwork jest dotychczas największą prezentacją projektów i realizacji Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak. Tytuł ekspozycji odnosi się do tekstylnych, geometrycznych kompozycji, których tworzenie jest do dziś jedną z jej największych pozaarchitektonicznych pasji. My pokazujemy wybór zdjęć zaprezentowanych na wystawie we wrocławskim Muzeum Architektury.
Zespół mieszkaniowy na placu Grunwaldzkim, fot. Chris Niedenthal, 1982
Zespół mieszkalny na placu Grunwaldzkim, fot. Chris Niedenthal, 1982
Budowa wieżowca na placu Grunwaldzkim, 1969-75 (projekt 1963-69), fot. Michał Brzoza
To paradoks, że w kraju, który podczas drugiej wojny światowej poniósł tak potężne straty, nie zadbano o pieczołowitą dokumentację procesu odbudowy. Zniszczeniu lub rozproszeniu uległa większość archiwów biur projektowych i instytucji zarządzających procesami inwestycyjnymi. Przepadły modele, kalki, szkice. Przepadł potężny, bezcenny dorobek całego pokolenia architektów, w tym setki projektów niezrealizowanych. W przypadku twórczości Grabowskiej-Hawrylak dodatkowo podczas powodzi w 1997 roku przepadło także całe prywatne archiwum architektki.
Dom Naukowca przy placu Grunwaldzkim, 1959-61, projekt 1956, fot. Tomasz Olszewski, zbiory: Muzeum Miejskie Wrocławia
Galeriowiec, ul. Kołłątaja, 1962 (projekt 1956), fot. Tomasz Olszewski, zbiory: Muzeum Miejskie Wrocławia
Na podstawie odnalezionych „poszlak” udało się odtworzyć możliwie pełen przekrój twórczości, obejmujący najważniejsze projekty i realizacje opracowywane przez Grabowską-Hawrylak przez prawie pół wieku twórczej aktywności – od lat pięćdziesiątych do dziewięćdziesiątych. Na wystawie znajdą się projekty i rysunki, a także filmy, archiwalne i współczesne fotografie oraz modele najciekawszych obiektów – zarówno tych zrealizowanych, jak i tych, które na zawsze pozostały jedynie koncepcją.
——
Patchwork. Architektura Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak
Muzeum Architektury w Wrocławiu
17.06 – 14.09.2016