Zwykłe życie na Millennium Docs Against Gravity
„To chyba nasi widzowie lubią najbardziej – że oglądają świat w całej jego złożoności, pięknie i brzydocie, mają go tuż przed sobą, na ekranie” – mówił nam w wywiadzie kilka lat temu Artur Liebhart, mózg i serce festiwalu Millennium Docs Agains Gravity, który już po raz 18-ty karmi całą Polskę najlepiej wyselekcjonowanymi filmami dokumentalnymi. Wszystkich filmów nie sposób obejrzeć. Zobaczcie, co my oglądamy i polecamy.
Melody zaszła w ciążę w wieku 16 lat, a jej poród zakończył się cesarskim cięciem. Lekarze wykonali zabieg nie współpracując z nią. Drugi poród odbył się drogą naturalną, ale postawa lekarzy się nie zmieniła. Te doświadczenia pozostawiły trwały ślad w jej psychice. Przed trzecim porodem reagowała na dotyk i lekarzy w agresywny sposób. Pomogła jej asystująca położna, która prawidłowo oceniła to zachowanie i pośredniczyła w kontakcie z terapeutką Penny Simkin. Dzięki ich spotkaniu życie Melody się zmieniło i zaczęła radzić sobie z traumą.
Film dokumentuje kontrowersyjny temat traumy porodowej i przemocy, która nadal jest obecna przy porodzie. Przeplata historię Melody z opowieściami innych kobiet z różnych krajów i kultur, aby uchwycić złożoność tego problemu. Dzięki intymnym świadectwom kobiet, które przeszły przez wstrząsające doświadczenie porodu, oraz położnych, które są ekspertkami w tej dziedzinie, film pokazuje ból, jaki może wywołać negatywne doświadczenie porodowe. Jednocześnie nawołuje do konieczności zmiany stosunku służby zdrowia i społeczeństwa do kobiety jako matki. Wskazuje możliwe nowe podejście, stawiające na pierwszym miejscu kobietę i wyrządzenie jej jak najmniejszej krzywdy przy porodzie.
_____
Nakręcony w 1999 roku „Gendernauci” Moniki Treut był jednym z pierwszych filmów przedstawiających ruch osób transpłciowych w San Francisco. 20 lat później Treut wraca do Kalifornii, aby spotkać się z bohaterami swojego przełomowego queerowego dzieła. Sandy Stone, Susan Stryker, Stafford i Max Valerio byli kiedyś młodymi pionierami ruchu trans i mieszkali w San Francisco, wówczas mekce dla outsiderów, zwanym „łechtaczką Stanów Zjednoczonych”. Dziś mają od 50 do 80 lat i mało kto z nich może sobie pozwolić na mieszkanie w tym mieście.
Jak ewoluowało ich życie? Jaka będzie ich przyszłość? Agresywna gentryfikacja wyparła niegdysiejszą społeczność genderqueer. Pod rządami Trumpa ciężko wywalczone prawa osób transpłciowych znalazły się w zagrożeniu, a ochrona przed dyskryminacją w opiece zdrowotnej i wolność wyboru w korzystaniu z toalet publicznych przestały być powszechnie respektowane. Film pokazuje, w jaki sposób bohaterowie Treut przez lata rozwinęli swoją tożsamość, karierę, założyli rodziny oraz jak ich energia nadal wywiera wpływ na życie w San Francisco. Pojawiły się też nowe perspektywy, jak na przykład ekoseksualizm, który kładzie nacisk na związek pomiędzy człowiekiem a naturą.
______
W roku, w którym Polska obchodzi 100 lat niepodległości, spotykamy Omara w kluczowym momencie życia, kiedy zadaje sobie pytanie, jak być jednocześnie Tatarem, muzułmaninem i Polakiem. Podlasie, Sokółka i Bohoniki na wschodzie Polski, są od wieków domem dla jednej ze społeczności muzułmańskich w Europie. Poprzez wybory młodego Tatara u progu dojrzałości, podpatrujemy zmagania o przetrwanie małej, tradycyjnej grupy, która robi co może, aby za kilka lub kilkadziesiąt lat, nie zostać jedynie wspomnieniem na zdjęciach z rodzinnych albumów i czarno-białej taśmie kroniki filmowej.
25-letnia Aleksandra Rola jest mistrzynią MMA, której udało się pokonać wszystkie swoje przeciwniczki w trakcie jednego roku, mimo że nie trenowała długo tej dyscypliny. Teraz szykuje się do mistrzostw świata w Las Vegas. Ola ma też za sobą kilka prób samobójczych, po których postanowiła zrezygnować z psychoterapii na rzecz treningów MMA. W ten sposób udało jej się pozbyć nagromadzonej złości i frustracji.
W filmie odkrywamy jej wewnętrzną siłę i ambicję, aby spełnić własne marzenia, mimo że nie jest jej łatwo. Mieszka w małej miejscowości i pochodzi z rodziny z problemem alkoholowym. Nie ma też szczęścia w miłości. Nie poddaje się jednak – zarówno w poszukiwaniu bliskości, jak i pokonywaniu kolejnych zawodniczek, nawet po dłuższej przerwie. Czy uda jej się wrócić na ring?
Czy każdy może być bohaterem filmu? Czy świat da się zamknąć w jednym kadrze? Reżyser Paweł Łoziński przygląda się ludziom ze swojego balkonu. Przechodzą uśmiechnięci, smutni, zamyśleni, zagapieni w telefony, młodzi i starzy. Mieszkańcy dzielnicy, albo przypadkowi goście, zwyczajni przechodnie. Autor zaczepia, zadaje pytania, rozmawia o tym jak radzą sobie z życiem. Stojąc tam z kamerą przez ponad 2 lata stworzył miejsce dialogu, świecki konfesjonał, przy którym każdy może się zatrzymać i opowiedzieć o sobie innym ludziom.
Bohaterowie niosą w sobie zagadki i tajemnice, nie dają się łatwo zaszufladkować. Każda ludzka historia jest wyjątkowa, a życie jest nie do wymyślenia. Film to radykalny powrót do początków kina, kiedy człowiek przychodził do kamery. Może wystarczy zatrzymać się na dłużej, żeby zobaczyć więcej?
