Spółdzielnia ORNO. Biżuteria
Nowa wystawa czasowa Muzeum Warszawy przybliża działalność Spółdzielni Pracy Rękodzieła Artystycznego ORNO, która współtworzyła charakterystyczny styl powojennej polskiej biżuterii. Wystawa jest swoistym przewodnikiem po stylu ORNO, tłumaczy jego źródła oraz fenomen. Przywołuje również ducha kooperatyzmu i wspólnoty, które pozwoliły stworzyć unikalny model pracy — w ORNO każdy rzemieślnik mógł być jednocześnie projektantem i artystą.
Spółdzielnia ORNO. Biżuteria to wystawa monograficzna poświęcona znanej warszawskiej spółdzielni metaloplastycznej, działającej w latach 1949–2003. Prezentowana na niej biżuteria i galanteria dokumentują ponad pół wieku działalności ORNO – od pionierskich początków w zniszczonym mieście, przez okres rozkwitu, popularności i uznania w latach 60. i 70., czas kryzysu lat 80., aż do schyłku po transformacji ustrojowej. Zgromadzone na wystawie przedmioty pokazują również przemiany związane z modą i stylem życia. Ponad 1600 eksponatów to wyroby artystyczne, dokumenty, zdjęcia, pamiątki, opakowania i ulotki reklamowe, które składają się na barwny i wielowątkowy obraz historii spółdzielni.
Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego ORNO została założona w Warszawie w 1949 roku, wyróżniała się na tle podobnych instytucji tamtego czasu. Była jedyną spośród spółdzielni zrzeszonych w Cepelii (Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego), która od początku konsekwentnie realizowała wizję artysty-rzemieślnika, zarazem projektanta i twórcy wyrobu. Jak mówi Wiszniewska — Obowiązujący w spółdzielni etos rękodzieła pozwolił stworzyć zżyty, dumny z wykonywanej pracy zespół, a podejście do projektowania zaowocowało niezwykłymi rezultatami artystycznymi. Wyroby ORNO powstawały w krótkich seriach, a każde z nich nosi ślady ręcznej obróbki.
W ramach szkoleń, uczniowie Romualna Rochackiego, który był założycielem spółdzielni, odbywali spacery po zrujnowanych staromiejskich ulicach i szkicowali ocalałe detale architektoniczne oraz zabytki kowalstwa artystycznego: bramy i kraty. Stały się one inspiracją ich późniejszych prac . Przez pół wieku w warsztatach ORNO powstały tysiące pierścieni, bransolet, naszyjników, wisiorów, klipsów, spinek do mankietów i drobnej galanterii, takiej jak klamry do włosów, puderniczki, perfumetki czy noże do papieru. Wykonywane przedmioty były wyrazem silnej potrzeby odbudowy życia po wojnie oraz tęsknoty za pięknem i celebrowaniem codzienności.
Wystawa czynna do 18. sierpnia 2019 w siedzibie głównej Muzeum Warszawy
od wtorku do niedzieli w godz. 10.00 – 19.00
ceny biletów: 7/10 zł