Marzenia o lepszym świecie

Voguing polegał w głównej mierze na wyrażaniu w tańcu swoich marzeń. Kolorowe drag queens z Harlemu na chwilę stawały się białymi przedstawicielkami klasy średniej, przez moment bawiły się w życie, które choć toczyło się kilka przecznic obok, było dla nich niedostępne jak inna planeta. „Pragnę zostać kimś. To znaczy jestem już kimś. Pragnę zostać bogatym kimś” – mówiąc te słowa drag queen Octavia St Laurent w dokumencie Livingston, nie spodziewała się, że kilka lat później, dzięki teledyskowi Madonny Vogue, taniec wykluczonych wkroczy na salony.

Madonna za sprawą swojego teledysku „Vogue” nieświadomie dała niektórym szczęściarzom z Harlemu przepustkę do lepszego świata. Willi Ninja po występie w innych klipach wykorzystujących voguing wydał swój własny singiel pod tytułem Hot nakładem Nervous Records, występował na wybiegach podczas pokazów Jean-Paula Gaultiera i był osobistym doradcą Paris Hilton w zakresie chodu.

Legendarna nowojorska kultura ballroomowa od lat osiemdziesiątych do dziś inspiruje wielu artystów. A$AP Rocky czy Soulja Boy odnoszący się w swojej twórczości do rapu tamtych dekad sami przyszywają sobie metkę pretty (śliczni). Zebra Katz, który zasłynął singlem Ima Read, wykorzystuje w swoich teledyskach symbolikę transgenderową, a FKA Twigs sama tańczy voguing.

Odrodzenie

Bożna Wydrowska wychowała się w Trójmieście. Dokładnie pamięta moment, w którym zafascynowała się tańcem. Nie było to znowu tak bardzo dawno, bo pięć lat temu. Zobaczyła grupę chłopaków tańczących na ulicy breakdance. Podobało jej się, że wokół niektórych rodzajów tańca tworzą się społeczności, subkultury. Od początku interesował ją streetdance. Wkręciła się w popping, który skupia się wokół technik zwanych pop (strzelać) lub hit (uderzać), w których szybkie napinanie i rozluźnianie mięśni tworzy efekt szarpnięcia na ciele poppera. Wielogodzinne treningi kilka razy w tygodniu sprawiały, że stawała się coraz lepsza. W 2012 roku pojechała na Street Dance Kemp do Czech. Zjechali się tam młodzi tancerze z całej Europy i nauczyciele tańca ze świata, między innymi tancerz vogue Javier Ninja ze słynnego nowojorskiego House of Ninja – jednego z najważniejszych dziś nowojorskich domów voguingowych.

– Byłam zachwycona jego opowieściami o początkach i istocie vogue. Tu chodzi o spełnianie marzeń na parkiecie. Voguing wymaga kreatywności, nie tylko w ruchu, lecz także w wyglądzie. Masz wyglądać i czuć się najlepiej, jak tylko potrafisz, bo w vogue chodzi o to, że na parkiet wychodzisz ty razy tysiąc. Tańczące ze mną na obozie Rosjanki wyglądały jak milion dolarów: seksi minispódniczki, obcisłe topy, super manicuire – w takiej stylizacji czuły się świetnie, to był ich świat. Ja najlepiej czuję się w stylistyce lat 90. W zeszłym roku pojechałam na Vogue Camp do Bułgarii. Na koniec warsztatów zorganizowany został taneczny pojedynek. Wszyscy uczestnicy jamu ubrani byli w stroje sportowe, podeszli do konkursu bardzo technicznie – chcieli zaprezentować perfekcyjne ruchy, idealnie zharmonizowane z beatem. Ja wystąpiłam w swojej ulubionej stylistyce – wykonałam cały performance, pokazałam charakter i opowiadałam tańcem historie. Wygrałam jam w kategorii „Old Way”. Wygrałam, bo byłam przekonująca. Z jakiegoś powodu doceniona została moja autentyczność. Poczułam się naprawdę niesamowicie, wprost nie da się tego opisać słowami. Miałam wrażenie, że mogę wszystko. W ramach nagrody zostałam przyjęta do House of Milan – opowiada podekscytowana Bożna.

Co dla Bożny oznacza przyjęcie do społeczności? Na razie głównie prestiż. Jest jednym z dwóch Polaków, którzy dostąpili tego zaszczytu. Pierwszy był Łosiu – tancerz, z którym Bożna trenuje w Warszawie. Młoda tancerka nigdy nie była w Nowym Jorku, którego odwiedzenie jest teraz z oczywistych względów jej największym marzeniem. Domy voguingowe fundują stypendia swoim podopiecznym, ułatwiają wizytę w kolebce tańca, więc jest szansa, że Bożna będzie mogła z jakiejś formy pomocy skorzystać. Na razie działa w Polsce.

 

 

Gdzie Rzym a gdzie Krym

– Największy problem z voguingiem w Polsce jest taki, że bardzo mało osób go trenuje. We Wrocławiu powstał pierwszy dom voguingowy House of Army. Jego założycielką i matką jest Aleksandra Olichwer, która wraz z Kamilą Bożeną i Magdą Marcinkowską wykonują świetną robotę w krzewieniu wiedzy i nauczaniu voguingu. Nazwa domu pochodzi od angielskiego słowa arm, czyli ramię, bo na pracy ramion skupia się styl promowany przez dziewczyny. Zainteresowanych jest coraz więcej, ale to i tak garstka w skali całego kraju.

Oczywiście, wrocławski dom nie pełni funkcji społecznej czy opiekuńczej dla skupionych wokół niego tancerzy. Dziś w Polce takich funkcji już spełniać nie musi. I to nie dlatego, że przestały być w voguingu ważne z biegiem lat. Po prostu nie każdy dom skupia dziś wykluczonych. Chodzi głównie o taniec. W Europie do dziś funkcjonują domy, które skupiają tylko bardzo określone środowiska. W Paryżu słynną matką kolorowych drag queens jest Lasseindra, wywodząca się z House of Ninja. W Polsce voguing nie jest ściśle związany ze środowiskiem gejowskim czy transgenderowym. Trzeba też wiedzieć, że w kulturze vogue istnieje przekonanie, że prawdziwe domy voguingowe to te z Nowego Jorku. Wszelkie inne nazywane są Kiki House’ami.

– W Warszawie nie ma nawet szkoły, która uczyłaby voguingu. Łosiu, do którego dołączyłam, starał się promować go w studiu tańca Viva Cuba. Założyliśmy, że co środę będziemy wynajmować salę i za symboliczne 5 zł pokazywać zainteresowanym podstawy voguingu. Nie w każdym tygodniu udawało się zebrać wystarczająco dużą grupę. Inna sprawa, że niełatwo o osoby, które byłyby w stanie podczas treningu stuprocentowo się odblokować. A o to tak naprawdę w tym tańcu chodzi. Mówimy z Łosiem: „Pokaż, co masz w sobie najlepszego, pozuj, szalej, wygłupiaj się”, a słyszymy: „Źle wyglądam, wstydzę się, głupio się czuję”. Mam wrażenie, że malkontenctwo i zakompleksienie – nasze narodowe przywary – bardzo w voguingu przeszkadzają.

Ja razy tysiąc

Bożnie marzy się propagowanie kultury vogue na szeroką skalę. Chciałaby prowadzić warsztaty z prawdziwego zdarzenia, organizować eventy związane z voguingiem, panele dyskusyjne. Jednocześnie sama musi się rozwijać: jeździć na międzynarodowe obozy i warsztaty taneczne, na których uczy się od lepszych od siebie.

– Na co dzień jestem spokojną, raczej wycofaną osobą. Mówię cicho i wolno. Nigdy nie „wychodzę przed orkiestrę”. Kiedy tańczę, jestem zupełnie inną osobą – przebojową, szaloną, wyjątkową. Oprócz nieregularnych spotkań w sali ćwiczeń trenuję voguing na… imprezach. Lubię Brutaże – imprezy techno, które odbywają się za każdym razem w innym miejscu. Wśród bawiącego się tłumu daję się ponieść voguingowi, szaleję do upadłego. Zdarza się, że ktoś mnie zaczepia i mówi: „Wow, jak ty świetnie wyglądasz w tańcu”. O to chodzi.

Materiał opublikowany w 9. numerze magazynu Zwykłe Życie #ciało